Bidegurutzeak eta zirrikituak : zientzia-hezitzaile feministen optikak eta praktikak hausnarketagai

Abstract

Se analizan los discursos y vivencias de las mujeres científicas, educadoras y feministas en torno a la ciencia, la educación científica y el género, y se profundiza en las implicaciones de estas experiencias y en los enfoques en sus prácticas educativas. Se subraya el carácter social e histórico de los paradigmas científicos y se defiende que ambos sistemas son constructivos entre sí. Así, para dar a conocer las dimensiones de las relaciones de poder configuradas en el seno de la ciencia, se recoge las voces de seis científicas: mujeres expertas en las opresiones que implican las normas de género; y voces feministas dedicadas a combatir estas opresiones. Los resultados muestran que tanto la condición femenina como el posicionamiento feminista son fuente de tensión en los mundos científicos.

Emakume zientzialari, hezitzaile eta feministen diskurtsoak eta bizipenak aztertzen dira, zientziaren, hezkuntza zientifikoaren eta generoaren ingurukoak; halaber, esperientzia eta ikuspegiok beraien hezkuntza praktiketan dituzten eraginetan sakondu gura da. Paradigma zientifikoen izaera sozial eta historikoa azpimarratzen da, eta bi sistemok elkar eraikitzaileak direla defendatzen. Boterea ez da, baina, indar soilik errepresibo legez ikusten; izaera askatzailea ere aitortzen zaio eta, horregatik, mundu zientifikoen baitako genero arauak berkonfiguratzen dihardutenen diskurtso eta ekintzak dira mahaigaineratu nahi direnak. Hala, zientziaren baitan botere-harremanen berri emateko, sei zientzialariren ahotsak biltzen ditu idatziak: genero arauek berekin dakartzaten zapalkuntzetan adituak diren emakume-ahotsak; eta zapalkuntzoi aurre egiten arituak diren ahots feministak. Emaitzek erakusten dute bai emakume kondizioa bai posizionamendu feminista tentsio iturri direla mundu zientifikoetan. Areago, zientzialarion ibilbide zientifikoan zein irakaskuntzakoan talka horiek eragindako inpaktuak ezaugarritzen dira.